Tài nguyên động vật Chân khớp (Arthropoda) và Giun đốt (Annelida) sử dụng trong các bài thuốc truyền thống của Việt Nam

GS.TSKH. Vũ Quang Mạnh^1,2, TS. Lê Thị Hường Hoa², TS. Trà Văn Tung³ – ¹INTI International University, Malaysia, ²Trường Đại học Hòa Bình, ³Trường Đại học Nguyễn Tất Thành

Tóm tắt:

Nhằm xây dựng cơ sở khoa học cho việc thiết kế môn học về tài nguyên động vật trong các bài thuốc cổ truyền của Việt Nam, nghiên cứu tổng quan điều tra động vật Chân khớp (Arthropoda) và Giun đốt (Annelida) đã được thực hiện.

Đã xác định được 49 loài động vật Chân khớp (Arthropoda) và Giun đốt (Annelida) sử dụng trong các bài thuốc truyền thống Việt Nam. Arthropoda có 7 lớp, 17 bộ và 45 loài; Annelida có 3 lớp, 4 bộ và 4 loài. Những loài này được khảo sát theo 6 tiêu chí, gồm: (1) Tên Việt Nam và bài thuốc; (2) Mô tả phân loại hiện đại; (3) Sinh cảnh sống; (4) Vị thuốc; (5) Công dụng y-dược; (6) Nhận xét.

Côn trùng Insecta là nhóm ưu thế với 39/49 tổng số loài, chiếm 79,59%. Số loài côn trùng được sử dụng tăng dần theo thứ tự sau: các bộ Ba đuôi Thysanura = Bọ ngựa Mantoptera = Mối Isoptera = Hai cánh Diptera = Cánh ống Siphonaptera, đều có 1 loài > các bộ Chuồn chuồn Odonata = Gián Blattoptera = Cánh phấn Lepidoptera, đều có 2 loài > các bộ Cánh thẳng Orthroptera = Cánh màng Hemynoptera, đều có 5 loài > Bộ Cánh nửa Hemiptera có 8 loài > Bộ Cánh cứng Coleoptera, có 11 loài. Hai bộ côn trùng Coleoptera và Hemiptera có số loài được sử dụng trong các bài thuốc truyền thống là nhiều nhất, tương ứng là 11 và 8 loài.

Xem file

Từ khóa: Động vật chân khớp, giun đốt.